Zasady sądowej windykacji b2b

Skuteczne dochodzenie zwrotu należności czasami wymaga podjęcia czynności procesowych. Ma to miejsce szczególnie wtedy, gdy dłużnik niechętnie chce wykonać swoje zobowiązanie. Windykacja b2b również może opierać się na postępowaniu sądowym. Jakie są więc jej dokładne zasady?

Sądowa i pozasądowa windykacja b2b

Windykacja b2b jest formą dochodzenia roszczeń pojawiających się w profesjonalnym obrocie gospodarczym, tj. pomiędzy przedsiębiorcami niebędącymi osobami fizycznymi. Zobowiązania, które tutaj się pojawiają wynikają najczęściej z niezapłaconych faktur.

Sądowa windykacja b2b jest możliwa do przeprowadzenia niejako od samego początku, tzn. bez konieczności stosowania etapu przedsądowego (polegającego najczęściej na przekonaniu dłużnika do uregulowania zobowiązania za pomocą propozycji ugody lub wezwania do zapłaty). Praktyka pokazuje jednak, że częścią procesową mamy do czynienia w przypadku, gdy wobec dłużnika podjęto już wstępne działania windykacyjne, choć bez większego rezultatu. 

Jaki jest cel sądowej windykacji b2b?

Podstawowym celem windykacji b2b jest odzyskanie długu na rzecz określonego wierzyciela. Sądowy etap dochodzenia należności jest bardziej sformalizowanym sposobem na „przymuszenie” zobowiązanego do spłaty. 

Windykacja sądowa skupia się na uzyskaniu wyroku, który będzie korzystny dla danego wierzyciela i pozwoli mu w świetle obowiązującego prawa dochodzić roszczeń od swojego dłużnika. Pozwala także na skorzystanie z pomocy egzekucji komorniczej – w sytuacji, gdy zobowiązany nie będzie chciał dobrowolnie dostosować się do wydanego wyroku. 

Etapy sądowej windykacji b2b

Podjęcie sprawy w sądzie wymaga spełnienia kilku ważnych warunków. Pierwszym, choć tak naprawdę nieobowiązkowym, jest wcześniejsze skierowanie wobec dłużnika wezwania do zapłaty i podjęcie próby ugodowego rozwiązania sporu. 

Windykacja przedsądowa bardzo często poprzedza wszelkie czynności procesowe, działając na korzyść wierzyciela. Jeśli dojdzie do sprawy w sądzie, przedstawienie dowodów w postaci próby porozumienia się z dłużnikiem zawsze działa na korzyść wierzyciela. Przedłożenie wezwań do zapłaty czy pism kierowanych do zobowiązanego stawia w lepszym świetle drugą stronę danej sprawy.

Główną czynnością inicjującą sądową windykację b2b jest złożenie pozwu o zapłatę. Pamiętajmy, że jest to pismo procesowe, a więc dla jego ważności muszą być spełnione wymogi formalne wskazane w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego. Pozew podlega także opłacie sądowej, która z reguły wynosi 5% wartości przedmiotu sporu (wartości dochodzonej należności). Przykładowo, jeśli wierzyciel domaga się zapłaty kwoty 35 000 zł wynikającej z niezapłaconej faktury VAT, opłata sądowa od pozwu wyniesie w tym przypadku 1 750 zł. Oczywiście w sytuacji wygranej, wierzycielowi przysługuje zwrot kosztów procesu od dłużnika.

Wniesienie pozwu jest pierwszą czynnością – jeśli pismo nie będzie poprawne, sąd wezwie do uzupełnienia braków w terminie 7 dni pod rygorem zwrotu pisma i nierozpoznania całej sprawy. Sporządzenie pozwu wymaga wiedzy i doświadczenia, dlatego warto na tym etapie skorzystać z pomocy prawnika. Firmy windykacyjne b2b zatrudniają szereg specjalistów, którzy wiedzą jak poprawnie założyć, a następnie poprowadzić sprawę sądową – warto więc skorzystać z ich pomocy.

Sądowe dochodzenie należności może odbyć się w jednym z trzech trybów procesowych:

• postępowania nakazowego – odbywa się ono bez udziału stron i ma na celu wydanie nakazu zapłaty wobec pozwanego dłużnika. Zgodnie z treścią art. 485 §1 KPC, sąd wydaje nakaz zapłaty, jeżeli powód dochodzi swoich pieniędzy albo świadczenia przez pozwanego innych rzeczy zamiennych. Postępowanie nakazowe jest uproszczoną formą dochodzenia spłaty swoich wierzytelności. Powód ma możliwość skorzystania tylko z konkretnych środków dowodowych – dokumentu urzędowego; zaakceptowanego przez dłużnika rachunku, wezwania dłużnika do zapłaty i pisemnego oświadczenia dłużnika o uznaniu długu; zaakceptowanego przez dłużnika żądania zapłaty, zwróconego przez bank i niezaakceptowanego z powodu braku środków na rachunku bankowym; należycie wypełnionego i nie budzącego wątpliwości czeku, warrantu, weksla lub rewersu; umowy, dowodu spełnienia niepieniężnego świadczenia wzajemnego, dowodu doręczenia faktury lub rachunku – o ile dochodzone są świadczenia pieniężne lub odsetki określone w ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych,
• postępowania upominawczego – jest właściwe dla roszczeń o charakterze pieniężnym i także toczy się bez udziału stron. W swojej konstrukcji jest bardzo podobne do postępowania nakazowego (także skupia się na wydaniu nakazu zapłaty wobec pozwanego dłużnika). W postępowaniu tego rodzaju można wykorzystywać dowolne dowody,
• postępowania uproszczonego – jest formą postępowania, które pojawia się w konkretnie wskazanych sytuacjach. Z tej formy będziemy mogli skorzystać, gdy roszczenie wynika z umowy, a jego wartość nie przekracza 10 000 zł; roszczenie wynika z rękojmi, gwarancji, niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową sprzedaży konsumenckiej, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 10 000 zł; roszczenie dotyczy zapłaty czynszu i innych opłat obciążających najemcę lokalu mieszkalnego lub osobę korzystającą z lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej – jeśli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 75 000 zł.

Niezależnie od trybu danego postępowania, jego podstawowym celem jest wydanie wyroku, który ma uwzględnić stanowisko wierzyciela. Wraz z jego uprawomocnieniem, dłużnik staje się w świetle prawa zobowiązanym do uregulowania swojej należności – jeśli tego nie zrobi, sprawa może być przekazana do postępowania egzekucyjnego. 

Koszty sądowego dochodzenia należności

Sądowa windykacja b2b wiąże się z konkretnymi kosztami, takimi jak choćby wspomniana wcześniej opłata sądowa od pozwu oraz konieczność zapłaty wynagrodzenia wynajętemu prawnikowi. 

W zależności od rodzaju postępowania (nakazowe, upominawcze, uproszczone), opłaty sądowe będą kształtowały się w następujący sposób:

• Elektroniczne Postępowanie Upominawcze – opłata sądowa od pozwu wynosi 1,25% wartości przedmiotu sporu;
• Postępowanie nakazowe – 1,25% wartości przedmiotu sporu;
• Postępowanie upominawcze – 5% wartości przedmiotu sporu (jeśli nakaz zapłaty się uprawomocni, zwracane jest 3/4 tej kwoty, w efekcie opłata wynosi 1,25%);
• Postępowanie uproszczone – wnosimy tutaj opłaty stosunkowe w zależności od sumy dochodzonej pozwem, w następujących wysokościach:

• do 2 000 zł – 30 zł;
• ponad 2 000 zł do 5 000 zł – 100 zł;
• ponad 5 000 zł do 7 500 złotych – 250 zł;
• ponad 7 500 zł – 300 zł.

Firmy windykacyjne oferują usługi zatrudnianych przez siebie prawników, dlatego wysokość wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego, który poprowadzi całą sprawę w sądzie jest ustalana indywidualnie. Bardziej skomplikowane sprawy, które opiewają na naprawdę wysokie kwoty są z reguły droższe – powinniśmy liczyć się w tym zakresie z wydatkami rzędu kilku lub kilkunastu tysięcy złotych.